Zaplecze i wyposażenie medyczne jest stale kontrolowane, musi spełniać określone restrykcyjne przepisy i normy, które wraz z postępem technologii i nauki się zmieniają. Dotyczy to również lamp operacyjnych, które stanowią podstawowe wyposażenie oddziału chirurgicznego. Ważne jest, aby taka lampa wpisywała się w wymogi dotyczące parametrów światła i jednocześnie w potrzeby personelu medycznego oraz możliwości i ewentualne ograniczenia konkretnej sali operacyjnej. Co na to przepisy? Jakie modele lamp operacyjnych są obecnie dostępne na rynku?
Lampy operacyjne według normy PN-EN 12464-1
Norma PN-EN 12464-1 dotyczy „Oświetlenia miejsc pracy we wnętrzach”. Znajdują się w niej wytyczne, jakie jednoznacznie wskazują na parametry, którymi powinny cechować się lampy operacyjne. Co ważne, jest to norma obligatoryjna, a więc wszystkie placówki medyczne muszą się dostosować do zawartych w niej wytycznych.
Zgodnie z normą poziom natężenia oświetlenia w polu operacyjnych w trakcie zabiegu musi wynosić minimum 10 000 lx, a poziom natężenia oświetlenia w całej sali 1000 lx. Jeśli chodzi o równomierność oświetlenia, to w polu roboczym musi wynosić minimum 0,7, z kolei w bezpośrednim otoczeniu minimum 0,5. W normie uwzględniono także współczynnik odbicia – od ścian wynosi on 0,3-0,8, od podłogi 0,1-0,5, a od płaszczyzn pracy 0,2-0,6. Lampy operacyjne muszą ponadto charakteryzować się barwą światła ≥ 4000 K, a współczynnik oddawania barw nie może być niższy niż 90.
Rodzaje lamp operacyjnych
Aby lampa operacyjna mogła zostać dopuszczona do użytku, musi spełniać wszystkie przepisy zawarte w normie PN-EN 12464-1. Nie jest to jednak jedyny wyznacznik wyboru odpowiedniego modelu. Lampy operacyjne muszą również być ergonomiczne i funkcjonalne. Ważne jest, aby odpowiadały potrzebom zespołu medycznego i były dostosowane do przeznaczenia sali operacyjnej. Do wyboru są:
- lampa chirurgiczna sufitowa: pojawia się najczęściej na salach operacyjnych. Zajmuje niewiele miejsca, jest mocowana do sufitu, a więc źródło światła znajduje się bezpośrednio nad obszarem roboczym. Dużą jej zaletą jest możliwość integracji oświetlenia z systemami wizualizacji i kontroli
- lampa sufitowa ścienna: jak sama nazwa wskazuje, mocuje się ją do ściany. Jest więc dobrym rozwiązaniem w momencie, kiedy łóżko operacyjne znajduje się blisko ściany. Jej położenie można dowolnie zmieniać, ustawiając tak, aby precyzyjnie oświetlała konkretny obszar roboczy
- lampa chirurgicznej jezdna: jest to mobilna lampa operacyjna LED z głowicą świetlną zamontowaną na statywie. Najczęściej pełni funkcję dodatkowego oświetlenia na sali operacyjnej
Zarówno lampa operacyjna sufitowa, jak i ścienna może być traktowana jako główne źródło światła na sali zabiegowej. W przypadku lampy jezdnej trzeba mieć na uwadze fakt, że mogą pojawić się trudności w dotarciu od niej światła do konkretnego obszaru roboczego.
Kluczowe pytania przy zakupie lamp operacyjnych
Lampy operacyjne nie są uniwersalne, nie każdy model sprawdzi się we wszystkich salach zabiegowych. Warto wcześniej odpowiedzieć sobie na kilka ważnych pytań:
- Jaka jest wielkość i wyposażenie sali operacyjnej, w której lampa będzie wykorzystywana?
- Jakie możliwości montażu lampy stwarza pomieszczenie?
- Czy w tym konkretnym przypadku konieczne jest zastosowanie oświetlenia przystosowanego do właściwej dyscypliny czy wystarczy oświetlenie jednolite?
- Czy lampa operacyjna ma zostać zintegrowana z innymi systemami na sali operacyjnej?
- Jaki budżet został przeznaczony na zakup lampy operacyjnej?
- Czy ma być to główna lampa operacyjna czy dodatkowa?
Zawsze przed zakupem lampy operacyjnej należy sprawdzić, czy spełnia ona wymaganą normę. Oprócz tego konieczne jest, aby wpisywała się w oczekiwania personelu medycznego i była pod względem ergonomii i funkcjonalności przystosowana do konkretnego pomieszczenia.
Wersje językowe
